Thông điệp cha mẹ cần chú ý trong quá trình giáo dục trẻ

Cha mẹ nào cũng muốn điều tốt đẹp nhất cho con, không chỉ là vật chất mà cả về giáo dục tinh thần. Không những thế, trong hành trình phát triển của trẻ, vai trò cha mẹ đóng vai trò quan trọng nhất về khía cạnh giáo dục tinh thần và định hướng cho con, vì vậy thông điệp mà trẻ học được dù nhỏ hay lớn đều có ảnh hưởng sâu sắc tới trẻ. Nhưng liệu ba mẹ đã thực sự hiểu và chọn được thông điệp giáo dục phù hợp với con trẻ hay chưa?

Chắc hẳn cha mẹ nào cũng từng gặp trường hợp các con hiểu chưa đúng ý trong quá trình đồng hành cùng con. Chẳng hạn cụm từ “con trai đừng khóc” được dùng với ý nghĩa khuyến khích đàn ông tạo khả năng phục hồi cảm xúc, nhưng xét về mặt tiêu cực nó cũng phần nào nói rằng đàn ông không nên thể hiện cảm xúc quá nhiều.

Ngược lại, phụ nữ được khuyến khích “đảm đang về nội trợ” điều đó là để khẳng định vai trò của một người mẹ và bà nội trợ trong gia đình. Tuy nhiên, thông điệp này đã duy trì định kiến ​​tiêu cực và khiến nhiều phụ nữ hy sinh sự nghiệp, đam mê để dành thời gian cho gia đình lại bị xem nhẹ.

May mắn thay, khi xã hội ngày càng phát triển và hội nhập, sự phân hoá về giới tính đã dần giảm đi và cha mẹ cũng có rất nhiều cơ hội để học hỏi và đồng hành tốt hơn nữa cùng con. Dưới đây là những thông điệp hết sức ý nghĩa cha mẹ nên chia sẻ cùng con:

Nỗ lực & Tài năng

(Ví dụ: Con rất thông minh)

Khen trẻ là thông minh là điều cha mẹ thích làm. Và có ai không thích được khen rằng mình thông minh?

Dù vậy, nghiên cứu khoa học cho thấy rằng việc khen trẻ thường xuyên, đề cao khả năng của trẻ có thể đem đến những tác động tiêu cực.

Trong nghiên cứu, một nhóm học sinh lớp năm phải hoàn thành một loạt các thử thách, với mức độ được thiết kế vừa phải. Sau bốn phút, họ được yêu cầu dừng lại và thí nghiệm bắt đầu.

Các nhà nghiên cứu nói với tất cả các học sinh rằng họ đã làm tốt, trong đó, một nhóm được khen ngợi về khả năng với dẫn chứng về sự thông minh trong xử lý tình huống, nhóm còn lại được khen ngợi vì nỗ lực của họ, với những chi tiết về việc họ đã làm việc chăm chỉ như thế nào.

Tiếp theo, các nhà nghiên cứu đã đưa ra những tình huống khó khăn hơn để các bạn học sinh học về thất bại và nói với rằng họ đã làm không tốt. Khi đó, cách phản ứng với thất bại của hai nhóm khá khác nhau, những đứa trẻ được khen là thông minh ở tình huống trước lại coi đây là thất bại trong khi nhóm được khen vì sự chăm chỉ lại coi đây là một cơ hội học tập.

Sau đó, các nhà nghiên cứu hỏi các đứa trẻ liệu chúng có muốn được đưa về nhà hay không. Trong khi những đứa trẻ được khen ngợi vì nỗ lực mong muốn được đưa ra nhiều thắc mắc hơn những bạn được khen ngợi về khả năng.

Các học sinh sau đó đã được đưa ra một bảng tính thứ ba dễ dàng như bài kiểm tra đầu tiên, ba mẹ có đoán được nhóm nào hỏi nhiều hơn không?

Khen ngợi trẻ em rất quan trọng, nhưng cách chúng ta tiếp tục khen mà vẫn duy trì được động lực cho con trẻ mới là điều quan trọng. Khi được lựa chọn giữa việc chọn một bài kiểm tra dễ – sẽ làm tốt và một bài kiểm tra khó hơn, phần lớn những đứa trẻ được khen ngợi là thông minh đã chọn cho bài kiểm tra dễ. Hầu như tất cả những đứa trẻ được khen ngợi vì sự chăm chỉ đã chọn bài khó hơn.

Những học sinh được khen ngợi là thông minh cũng nhiều khả năng từ bỏ vấn đề khó nhanh hơn những người được khen ngợi vì nỗ lực vì chúng coi những vấn đề khó là động lực, niềm yêu thích.

Sở thích và Đam mê

Giới trẻ hiện nay có xu hướng lớn lên với thông điệp chung chung: Hãy theo đuổi đam mê của bạn! Điều này nghe có vẻ truyền cảm hứng và tạo suy nghĩ tích cực nhưng thật không may, nó chỉ là lời khuyên ảnh hưởng không tốt cho trẻ vì nó có một ẩn ý rằng một khi đam mê được tìm thấy, theo đuổi nó sẽ dễ dàng.

Những người theo câu thần chú này lấy đam mê làm động lực và khi họ gặp phải những trở ngại hay thách thức sẽ thường có suy nghĩ từ bỏ sở thích.

Các nhà nghiên cứu của Stanford đã nghiên cứu về tư duy cố định so với tư duy tăng trưởng xung quanh trí thông minh và khuyến nghị rằng ba mẹ nên khuyến khích con phát triển niềm đam mê, thay vì cố gắng theo đuổi nó. Ý tưởng đi theo đam mê có thể đưa mọi người vào suy nghĩ cố định rằng niềm đam mê của họ sẽ thúc đẩy họ thực hiện công việc. Việc khuyến khích mọi người phát triển sở thích của họ cho họ thấy rằng niềm đam mê của họ có thể ở bất cứ đâu; họ chỉ phải theo đuổi lợi ích của họ.

Kết luận

Việc khuyến khích một tư duy phát triển sớm của con trẻ rất quan trọng cho sự phát triển của chúng. Lời nói mang trọng lượng và những gì bạn nói quan trọng hơn ý định đằng sau đó.

Nếu những thông điệp như bạn thường xuyên khen con rằng con rất thông minh và hãy theo đuổi niềm đam mê của con thì sau khi đọc xong bài viết này, cũng không quá muộn để thay đổi cách bạn nói chuyện với chúng.

Hãy khuyến khích con bằng cách nói rằng: mẹ biết con sẽ học tập chăm chỉ cho bài kiểm tra thay vì động viên rằng mẹ biết con sẽ làm rất tốt vì con rất thông minh.

Quan tâm và có chủ ý với lời nói của bạn sẽ giúp cho con bạn cơ hội tốt nhất để phát triển tư duy, động lực giải quyết các vấn đề và kiên trì vượt qua những trở ngại.